Znamy już laureatów 15. edycji Nagrody im. Księdza Józefa Tischnera!

Filozof Jacek FIlek, historyk i badacz kultury ludowej Karpat Antoni Kroh oraz prezes Fundacji na rzecz osób niepełnosprawnych „ARKADIA” Jan Młynarczyk – odebrali w Krakowie Nagrody Znaku i Hestii imienia księdza Józefa Tischnera.

Prestiżowe wyróżnienie dla wybitnych intelektualistów, publicystów i działaczy społecznych zostało przyznane już po raz piętnasty. Od 2001 roku nagroda promuje w Polsce styl myślenia i postawy, łączące intelektualną rzetelność, odwagę i wrażliwość na drugiego człowieka – wartości patrona, księdza Józefa Tischnera.

"Jesteśmy dumni, że od piętnastu lat Nagroda Znaku i Hestii wędruje zarówno do osób, którzy myśl Księdza Tischnera przekazują za pośrednictwem wystąpień, wykładów czy publikacji jak i do osób zaangażowanych społecznie – które myśl tischnerowską upowszechniają działaniem wśród obywateli. Właśnie ta różnorodność stanowi o wyjątkowości nagrody i wybór laureatów za każdym razem jest dowodem na to, że wartości można przekazywać w różny sposób." – podsumował wybory Kapituły Maciej Kuźmicz przedstawiciel Fundatora Nagrody – Grupy Ergo Hestia.

Nagrodę od piętnastu lat fundują: sopocki ubezpieczyciel Grupa Ergo Hestia oraz Społeczny Instytut Wydawniczy Znak. Każdy z laureatów otrzyma statuetkę zaprojektowaną przez rzeźbiarza Mariana Gromadę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 33.000 zł.

O tegorocznych Laureatach można powiedzieć, że łączy ich głęboka wrażliwość na twarz drugiego – mówi Łukasz Tischner, sekretarz Kapituły Nagrody. – Brzmi to patetycznie, ale nie ma w tym żadnej przesady. To oczywiste w przypadku Jacka Filka, który w swojej świetnie napisanej i mądrej (a nie jedynie uczonej!) książce dowodzi, że etyka jest sztuką otwierania się na drugiego człowieka, że jest w niej coś paradoksalnego i tajemniczego, co wynika z dialogicznego, ale i najgłębiej osobistego charakteru zobowiązania etycznego. To także w pełni uzasadnione w przypadku Jana Młynarczyka, który swoim życiem i wytrwałą pracą odpowiada na cierpienie ludzi niepełnosprawnych umysłowo. Ale nie byłoby przecież tych wspaniałych książek Antoniego Kroha o kulturze ludowej i Podhalu, gdyby ich autor nie posiadał tej nadzwyczajnej umiejętności spotykania ludzi, odkrywania skarbów sztuki ludowej w jej naturalnym krajobrazie i u źródeł.


Nagroda im. ks. Józefa Tischnera przyznawana jest w trzech kategoriach.

Wyróżniony za książkę Etyka. Reinterpretacja, w której nie boi twierdzić, że etyka nie jest nauką i powrócić do pytania: „Jak żyć?”. Jego przejrzyste i wszechstronne analizy pokazują, że podstawowym sposobem doświadczenia dobra jest odkrycie wezwania do odpowiedzialności. Dlatego postuluje, by pierwszym słowem zreinterpretowanej etyki uczynić „Ty”, a nie „Ja”.

Jacek Filek, filozof, ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim (1978), gdzie następnie doktoryzował się (1986) i habilitował (1997), i gdzie jako profesor tytularny nadal pracuje.

Prowadzi dwa seminaria: etyczno-antropologiczne i z filozofii dialogu oraz wykłady z etyki. Wykładał też gościnnie w Wyższej Szkole Europejskiej im. Księdza Józefa Tischnera, w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (w tych dwóch ostatnich zastępował ks. prof. Józefa Tischnera). Wydał m.in.: Z badań nad istotą wartości etycznych (1995), Ontologizację odpowiedzialności (1996), Filozofię jako etykę (2001) – nominowaną do Nagrody Jana Długosza dla najlepszej książki roku w dziedzinie humanistyki, monografię Filozofia odpowiedzialności XX wieku (2003) –nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, antologię Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe (2004), Życie, etyka, inni. Scherza i eseje filozoficzno-etyczne (2010) oraz Etykę. Reinterpretację (2014). Opublikował ponad 100 rozpraw i artykułów w czasopismach i periodykach naukowych oraz kilka tłumaczeń (m.in. Heideggera, Hartmanna i Husserla). Jego teksty systematycznie ukazywały się m.in. w „Tygodniku Powszechnym” i „Znaku”. Publikował też we Francji oraz w Niemczech. Głównym przedmiotem jego zainteresowań są fi lozofia odpowiedzialności i filozofia dialogu. Członek Rady Programowej Instytutu Myśli Józefa Tischnera.

Notka z nagrodzonej książki (Etyka. Reinterpretacja, wydawnictwo Homini):

Współczesna filozofia zmarginalizowała etykę. Tymczasem nie da się postawić radykalnie kwestii etycznej, abstrahując od takich problemów metafizycznych i ontologicznych, jak problem wolności, problem skończoności i nieskończoności, problem czasu czy problem sposobów istnienia. Dotyczy to również problemu prawdy. Etykę traktuje się incydentalnie. Służy temu ekscytowanie publiczności szokującymi problemami „etycznymi”, z którymi zdecydowana większość nie zmaga się bezpośrednio w swym życiu. Jeżeli jednak etyka miałaby być podstawową dziedziną filozofii, to co ją konstytuuje jako odrębną dziedzinę, co stanowi o jej specyfice? Przedmiot, metoda czy jeszcze coś innego? I co to znaczy,
że etyka jest filozofią praktyczną? Na te pytania stara się odpowiedzieć autor, podpierając się swoimi wielkimi, historycznymi i współczesnymi poprzednikami, a niekiedy z nim polemizując.

Wyróżniony za całokształt twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem ostatniej książki Wesołego Alleluja, Polsko Ludowa, czyli o pogmatwanych dziejach chłopskiej kultury plastycznej na ziemiach polskich, której „z humorem i czułością kreśli sylwetki swoich ukochanych twórców, ale przypomina też o propagandowym uwikłaniu «sztuki ludowej». Antoni Kroh jest najbardziej elokwentnym i wiarygodnym kronikarzem tego odchodzącego świata. Potrafi ze swej gawędy stworzyć przypowieść o najczystszych źródłach kultury ludowej, tym samym przedłużając jej życie”.

Antoni Kroh to postać − legenda. Autor fantastycznej gawędy o powojennym Podhalu

Sklep Potrzeb Kulturalnych (w 2013 uzupełnionej, z podtytułem: „po remoncie”), którą zaczytywał się chorobie Józef Tischner, ale też najlepszego przewodnika po Pradze, nowego przekładu Szwejka i imponujących wspomnień rodzinnych Starorzecza (2010), które zamieniają się w esej historyczno-etnograficzny o XX-wiecznej Polsce. Jego ostatnia książka Wesołego Alleluja, Polsko Ludowa z humorem i czułością wskrzesza świat „twórców ludowych”. Autor pokazuje propagandowe uwikłania „sztuki ludowej”, ale przede wszystkim siłę i autentyzm artystycznego przekazu jego ukochanych twórców. Kroh jest najbardziej elokwentnym i wiarygodnym kronikarzem tego odchodzącego świata. Potrafi ze swej „mikrohistorii” stworzyć przypowieść o najczystszych źródłach kultury ludowej.

Notka z nagrodzonej książki (Wesołego Alleluja, Polsko Ludowa, wydawnictwo ISKRY):

Dzieje polskiej sztuki ludowej opowiedziane przez wybitnego etnografa, znawcę i zbieracza twórczości artystów chłopskich, wnikliwego obserwatora ewolucji polskich gustów artystycznych, tłumacza i pisarza. Barwnie przedstawione sylwetki twórców, mecenasów ich działań, kolekcjonerów i pasjonatów twórczości artystów ludowych pozwalają zrozumieć fenomen, jakim było powszechne zainteresowanie, kupowanie i promowanie prac malarzy, rzeźbiarzy i rzemieślników chłopskich. Pełna humoru, ale i goryczy z powodu gwałtownej zmiany artystycznych upodobań, relacja dla jednych będzie dokumentem historycznym, wielu czytelnikom przypomni także ich żywe zainteresowanie sztuką chłopską, a z pewnością będzie ciekawą lekturą o czasach niedawnych, bezpowrotnie minionych.

Wyróżniony za pracę w Fundacji na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „ARKADIA” z Torunia Jego niespożyta kreatywność i głęboka empatia pozwalają mu dostrzegać nowe wyzwania i szanse. Jest on pionierem i bardzo skutecznym promotorem działań, które służą usamodzielnieniu się osób niepełnosprawnych – czy to poprzez zatrudnienie wspomagane (tworzenie specjalnych miejsc pracy), czy tzw. mieszkalnictwo treningowe (aktywizujący pięciomiesięczny kurs samodzielnego życia w wynajętym mieszkaniu).

Jan Młynarczyk, prezes Fundacji na rzecz osób niepełnosprawnych „ARKADIA” z Torunia jest absolutnym pionierem i jednocześnie bardzo aktywnym promotorem tzw. zatrudnienia wspomaganego (tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, którym towarzyszą asystenci). Kolejnym nowatorskim działaniem jest wprowadzone pilotażowo w 2014 r. mieszkalnictwo treningowe. Osoby wybrane przez Fundację spośród osób aktywnych zawodowo mają możliwość odbyć trwający 5 miesięcy trening mieszkaniowy w wynajętym przez Fundację domu na terenie Torunia. Pod okiem trenerów mieszkaniowych uczą się samodzielności i odpowiedzialności, które przydają się im później po powrocie do domów rodzinnych. Jan Młynarczyk wcześniej zajmował się m.in. pomocą finansową dla małych przedsiębiorców (Fundusz Mikro). Wraz z żoną Kasią adoptował troje dzieci, najmłodsze to dziewczynka z zespołem Downa.

Łukasz Tischner – sekretarz Nagrody o laureacie:

Jan Młynarczyk imponuje nadzwyczajną wrażliwością i wyobraźnią, które (jako gruntownie wykształcony fizyk) potrafi spożytkować w działaniu przynoszącym pionierską, ale i podstawową pomoc dla osób intelektualnie niepełnosprawnych. Wszystko zaczęło się w domu, gdy dla swej adoptowanej córeczki  z zespołem Downa konstruował specjalnie przystosowane prototypy rowerów. A później w ramach Fundacji „ARKADIA”, skierował całą swą energię i pomysłowość w to, by budzić w niepełnosprawnych poczucie samodzielności i kreatywności. Dzięki jego precyzyjnie przemyślanej edukacji zdobyło stałe zatrudnienie ponad trzydziestu niepełnosprawnych. Wielu korzysta ze specjalnego wielomiesięcznego treningu, który uczy samodzielności w warunkach domowego zamieszkania. Jan Młynarczyk otwiera nowe perspektywy dla „polskiego kształtu dialogu Kościoła i świata”.

***

W ramach programu 15 Dni Tischnerowskich, w środę, 22 kwietnia o godz. 18.30 na scenie St. Wyspiańskiego w PWST w Krakowie, odbędzie się spotkanie z laureatami Nagrody. Oprawę muzyczną wieczoru zapewni Kwartet DAFO w składzie: Justyna Duda-Krane, Danuta Augustyn, Aneta Dumanowska, Marcin Mączyński.

Rozmowę z laureatami poprowadzą ks. Adam Boniecki i Henryk Woźniakowski.

Wstęp wolny

Więcej o programie 15 . Dni Tischnerowskich: www.tischer.pl, www.dni.tischner.pl


dostarczył infoWire.pl

Link do strony artykułu: https://wm2.wirtualnemedia.pl/centrum-prasowe/artykul/znamy-juz-laureatow-15-edycji-nagrody-im-ksiedza-jozefa-tischnera